يوري گاگارين اولين فضانورد جهان

يوري الكسي‌يويچ گاگارين Юрий Алексеевич Гагарин
قد ۱۵۷ سانتي متر
مليت	اتحاد جماهير شوروي
وضعيت	درگذشته
زادروز	۹ مارس ۱۹۳۴  كلوشينو، روسيه  اتحاد جماهير شوروي
مرگ	۲۷ مارس ۱۹۶۸ ميلادي (۳۴ سال)  روسيه  اتحاد جماهير شوروي ۵۶٫۰۴۶۶۴°شمالي۳۹٫۰۲۶۵°شرقي
مشاغل ديگر	خلبان آزمايشگر
درجه	سرهنگ
طول پرواز فضايي	يك ساعت و ۴۸ دقيقه
تاريخ گزينش	۷ مارس ۱۹۶۰
ماموريت	وستوك-۱
دستاورد	نخستين فضانورد جهان

يوري الكسي‌يويچ گاگارين (به روسي: Юрий Алексеевич Гагарин) (زاده ۹ مارس ۱۹۳۴ - درگذشته ۲۷ مارس ۱۹۶۸) فضانورد روسي و نخستين فضانورد جهان بود. يوري گاگارين در روز ۱۲ آوريل ۱۹۶۱ ميلادي توسط فضاپيماي وُستوك-۱ به فضا رفت و به مدت ۱۰۸ دقيقه مدار زمين را يك دور بطور كامل پيمود. عصر سفرهاي فضايي انسان با اين پرواز آغاز گشت.

يوري گاگارين پس از پرواز تاريخي خود به سمت رياست مركز آموزش فضانوردان درشهرك ستاره‌ها انتخاب شد. در همين حال و در كنار شغل حرفه‌اي خود، با بازديد و سخنراني در شهرها و كشورهاي گوناگون، نقش عمده‌اي در افزايش آگاهي عمومي در مورد سفرهاي فضايي ايفا نمود. هشت سال پس از سفر فضايي‌اش، يوري گاگارين در يك سانحه هوايي كشته شد.

گاگارين به خاطر سفر فضايي تاريخي خود تبديل به ستاره‌اي جهاني شد و نشان‌ها و عنوان‌هاي افتخار بي‌شماري از سراسر جهان دريافت كرد. شب ۱۲ آوريل هر سال به عنوان «شب يوري» گرامي داشته مي‌شود و جشن‌ها و گردهمايي‌هايي در سراسر جهان به ياد نخستين فضانورد جهان برپا مي‌گردد.

زندگي[ويرايش]

 كودكي[ويرايش]

يوري گاگارين در تاريخ ۹ مارس ۱۹۳۴ ميلادي در روستاي كلوشينو در نزديكي شهر گژاتسك واقع در استان اسمالنسك در كشور روسيه(اتحاد شوروي) چشم به جهان گشود. نام شهر گژاتسك سال‌ها بعد در ۱۹۶۸، به افتخار گاگارين به «شهر گاگارين» تغيير داده شد. پدرش الكسي ايوانويچ گاگارين (۱۹۷۳–۱۹۰۲)، و مادرش آنا تيموفيونا ماتويوا گاگارينا (۱۹۸۴–۱۹۰۳) هردو در يك مزرعه تعاوني به كار اشتغال داشتند. اين زوج ۴ فرزند داشتند كه يوري سومين آن‌ها بود.^[۱][۲]

 جنگ جهاني دوم[ويرايش]

يوري روز يكم سپتامبر ۱۹۴۱ در روستاي كلوشينو به دبستان رفت، اما در ۱۲ اكتبر همان سال روستاي آن‌ها را نيروهاي آلمان نازي اشغال كردند و مدارس به مدت دو سال تعطيل شدند. همانند بسياري از خانواده‌هاي ديگر در شوروي، خانواده گاگارين در طول جنگ جهاني دوم با مشكلات زيادي مواجه بودند. نيروهاي اشغالگر در سال ۱۹۴۳ خواهر و برادر بزرگترش زويا و والنتين را براي كار اجباري به اردوگاه‌هاي نازي‌ها بردند، اين دو تا پايان جنگ نتوانستند خانواده‌شان را ببينند.^[۱]

يوري گاگارين در مدرسه دانش‌آموزي كوشا و درسخوان و به قول معلم مدرسه‌اش گهگاهي هم بازيگوش بود! او از كودكي به پرواز علاقه داشت، هواپيماهاي مدل مي‌ساخت و كتاب‌هاي ژول ورن را با علاقه مطالعه مي‌كرد؛^[۳] معلم رياضي و فيزيك او در طول جنگ جهاني دوم خلبان نيروي هوايي شوروي بوده، و اين موضوع شايد در علاقه گاگارين به پرواز بي‌تاثير نبوده باشد.^[۴]

 گاگارين نوجوان[ويرايش]

والنتينا گرياچوا، Sima Eivazova و يوري گاگارين در بلغارستان در سال ۱۹۶۶

در سال ۱۹۴۹ پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، يوري در يك مدرسه شبانه فني آهنگري در بخش ريخته‌گري به كارآموزي مشغول شد. در ۱۹۵۱ براي ادامه تحصيلات در هنرستان فنيساراتوف قبول شد. هم‌زمان با تحصيل در هنرستان، يوري كه هميشه به پرواز علاقه داشت، به عضويت باشگاه هوايي ساراتف درآمد تا فوت و فن پرواز با هواپيماي سبك را فراگيرد. پشتكار بالاي يوري باعث شد كه در هنرستان و باشگاه پرواز بدرخشد، طوري‌كه در سال ۱۹۵۱ با رتبه درخشان از هنرستان فارغ‌التحصيل شد و در سال ۱۹۵۵ هم نخستين پرواز انفرادي خود را با هواپيماي سبك ياك-۱۸ انجام داد.^[۵]

 دانشكده نيروي هوايي و ازدواج[ويرايش]

در ۱۹۵۵ پس از فارغ‌التحصيلي در هنرستان، يوري گاگارين به دانشكده نيروي هوايي اورنبورگرفت تا پرواز با هواپيماهاي نظامي را فراگيرد. مدت كوتاهي پس از پرتاب اسپوتنيك-۱ (اولين ماهواره جهان)، او در سال ۱۹۵۷ پس از دريافت مدرك خلباني هواپيماي ميگ-۱۵ با امتيازات بالا از آن‌جا فارغ‌التحصيل شد.^[۶] در همان دانشكده بود كه با همسر آينده‌اش «والنتينا گُرياچوا» آشنا شد، و دو سال پس از فارغ‌التحصيلي، يوري و والنتينا در ۱۹۵۷ ميلادي باهم پيوند زناشويي بستند.^[۷][۸]

گاگارين به عنوان خلبان هواپيماي ميگ-۱۵^[۹] براي مدتي در پايگاه هوايي لوستاري در منطقهمورمانسك در نزديكي مرز روسيه و نروژ به خدمت مشغول شد، جايي كه پرواز در آن، به خاطر آب و هواي سخت منطقه خطرناك محسوب مي‌شد.^[۱۰]

يوري گاگارين جوان با ۱۵۷ سانتيمتر قد، مرد كوچك‌اندامي بود؛ نكته‌اي كه بعدها در انتخاب او به عنوان كيهان‌نورد تأثير داشت.^[۲][۱۱]

 ورود به برنامه فضايي[ويرايش]

 گزينش و آموزش فضانوردان[ويرايش]

يوري گاگارين در سال ۱۹۵۹ پس از ازدواجش، درخواست كتبي نامزدي خود را براي فضانوردي به سازمان فضايي شوروي تسليم كرد. يك هفته بعد از او دعوت شد تا براي آزمايش‌هاي مقدماتي پزشكي به بيمارستان نيروي هوايي در مسكو برود.

سال ۱۹۶۰، سازمان فضايي شوروي، پس از مرحله اول گزينش، ۲۰ نفر از جمله گاگارين را براي پست فضانوردي برگزيد. سرگئي كاراليوف، پدر برنامه فضايي شوروي، خود بر انتخاب نامزدها نظارت كرده بود. همه اين افراد الزاماً بهترين خلبانان كشور نبودند: علاوه بر تسلط كامل به هوانوردي و توان تصميم‌گيري صحيح در موقعيت‌هاي دشوار، وزن، سلامت جسمي و قد آن‌ها از عوامل كليدي در انتخاب اين افراد بود. موشكي كه قرار بود نخستين فضانورد را به فضا ببرد بر اساس موشك نظامي قاره‌پيماي دوربرد آر-۷ ساخته شده بود، كه آن هم در اصل براي پرتاب كلاهك هسته‌اي در مسافت‌هاي طولاني طراحي شده بود. براي همين فضاپيماي وستوك-۱ سوار بر آن نمي‌توانست بزرگتر از كپسول كلاهك هسته‌اي باشد.^[۱۲][۱۳]

 تاريخ نخستين سفر فضايي[ويرايش]

يكي از دغدغه‌هاي دولتمردان و مسئولين سازمان فضايي شوروي، انتخاب تاريخي مناسب براي نخستين سفر فضايي بود. بر اساس اطلاعات كسب شده، مقامات شوروي گمان برده بودند كه برنامه اولين سفر فضايي آمريكا در روز ۲۰ آوريل ۱۹۶۱ اجرا مي‌شود. آنان مصمم بودند فضانورد خود را قبل از آن تاريخ به فضا بفرستند. در عمل، اولين فضانورد آمريكايي تا يك ماه بعد از آن تاريخ پرواز نكرد. برنامه آمريكا براي فرستادن فضانورد به بلندپروازي برنامه شوروي نبود، و فضاپيماي آمريكايي مركوري براي پرواز به مدار زمين طراحي نشده بود، بلكه قرار بود پروازي كوتاه در مسير پرتابه‌اي (Ballistic) زير مدار زمين در ارتفاع حدود ۱۰۰ مايلي داشته باشد. اما بر اساس تعاريف رسمي، مي‌شد همين پرواز كوتاه را «اولين پرواز فضايي» دانست. به همين علت، بازه زماني بين روزهاي ۱۱ تا ۱۷ آوريل همان سال براي اولين پرواز فضاييشوروي در نظر گرفته شد.^{[نيازمند منبع]}

 گزينش نخستين فضانوردان[ويرايش]

تا روزهاي پيش از پرواز، هر شش عضو منتخب در گروه مورد آزمايش‌هاي دشواري قرار گرفتند تا استقامت جسمي و رواني آن‌ها محرز شود. روز ۱۷ مارس سال ۱۹۶۱ فضانوردان منتخب، تيم بزرگ پشتيباني و گروهي از مقامات رسمي وارد پايگاه فضايي بايكونور شدند.^{[نيازمند منبع]}

روز ۸ آوريل يعني تنها چند روز پيش از پرواز فضايي، يوري گاگارين به عنوان نامزد اصلي پرواز گزينش شد. گرمان تيتوف به عنوان فضانوردذخيره تعيين شد تا در صورت بروز هرگونه مشكلي براي گاگارين، بتواند به جاي او پرواز كند.^[۱۳] در مورد دلايل انتخاب گاگارين حدس و گمان‌هاي گوناگوني وجود دارد؛ برخي معتقدند كه پيشينه كارگري خانواده او، نام خانوادگي يا حتي محل تولد او باعث شده‌بود كه حزب كمونيست شوروي او را به گرمان تيتوف ترجيح دهد. شكي نيست كه شخصيت گرم و اجتماعي و رسانه پسند او از دلايل مهم گزينشش بوده‌است.^{[نيازمند منبع]}

پس از روشن شدن دو نامزد اصلي پرواز، سرگئي كاراليوف ضمن ديدار با گاگارين و تيتوف به آن‌ها اطلاع داد كه فضاپيما در تاريخ ۸ آوريل آماده خواهد بود و پرواز براي روزهاي ۱۰ تا ۱۲ آوريل برنامه‌ريزي شده‌است. دو روز بعد، جلسه‌اي رسمي با حضور مقامات بلندپايه دولتشوروي، مسئولان سازمان فضايي شوروي و هر شش فضانورد در يكي از پايگاه‌هاي نيروي هوايي در كنار رود سيردريا برگزار شد. اين جلسه با سخنان سرگئي كاراليوف و با ارائه چكيده‌اي از فعاليت‌هاي گذشته و برنامه‌هاي آينده آغاز شد. وي گفت^{[نيازمند منبع]}:

«[با اينكه] تنها ۴ سال از زماني كه اولين ماهواره جهان را به فضا پرتاب كرديم مي‌گذرد، ما براي فرستادن اولين انسان به فضا آمادگي كامل داريم. شش كيهان‌نورد اينجا حضور دارند و همگي براي انجام اين مأموريت از آمادگي لازم برخوردارند. تصميم بر اين شده كه نخستين پرواز توسط يوري گاگارين انجام شود، و ديگران در پروازهاي آتي شركت كنند؛ [چون] تا پايان امسال ده فروند فضاپيماي وستوك براي پرواز آماده خواهند بود. سال آينده فضاپيماهايي با ۲ و ۳ سرنشين خواهيم داشت، و فكر كنم كيهان‌نورداني كه اينجا هستند بدشان نيايد ما را در اين سفرهاي فضايي همراهي كنند. باور داريم كه [اين] فضاپيما براي پرواز كاملاً آماده شده و پرواز موفقي خواهد داشت. يوري الكسي‌يويچ، برايت آرزوي موفقيت بسيار دارم»

در اين ميان خبرگزاري تاس، خبرگزاري رسمي دولت شوروي، سه بيانيهٔ گوناگون براي نخستين پرواز فضايي تهيه كرد. بيانيه نخست، اعلام خبر موفقيت پرواز نخستين فضانورد جهان بود. بيانيه دوم در صورتي مخابره مي‌شد كه فضانورد برخلاف برنامهٔ پيشين در خاك كشوري غير از شوروي يا در اقيانوس فرود بيايد، و شامل درخواست كمك بين‌المللي براي يافتن او بود. بيانيه سوم براي بدترين حالت يعني از دست رفتن فضانورد تهيه شده بود. خوشبختانه بيانيه‌هاي دوم و سوم هيچگاه بكار نيامد.^{[نيازمند منبع]}

شمارهٔ رمز «۲۵»[ويرايش]

تا پيش از پرواز گاگارين، هيچ انساني به فضا نرفته، خارج از جو زمين و در شرايط بي‌وزني قرار نگرفته بود. پزشكان و روانشناسان و حتي به قولي خود سرگئي كاراليوف نگران اين بودند كه فضانورد با ورود به مدار زمين و قرار گرفتن در بي‌وزني از يك سو، و مشاهده فضاي بيكران وكره زمين از سوي ديگر، تعادل رواني خود را از دست داده و دست به اقدامات غيرقابل پيش‌بيني بزند.^{[نيازمند منبع]}

به همين دليل فضاپيماي وستوك-۱ بگونه‌اي ساخته شده بود كه تمام پرواز را بطور خودكار انجام دهد. تنها راه از كار انداختن كنترل خودكار و به دست گرفتن ناوبري فضاپيما، وارد كردن شماره رمز ويژه‌اي در سيستم ناوبري بود. اين شماره رمز — عدد «۲۵» — روي كاغذي نوشته شده و در پاكتي سربسته در داخل فضاپيما قرار داده شده بود.^{[نيازمند منبع]}

كنترل دستي فضاپيما تنها در حالتي امكان داشت كه فضانورد در حالت رواني مناسب قرار داشته، توان باز كردن پاكت، خواندن شماره رمز، و وارد كردن آن شماره به سامانهٔ ناوبري را داشته باشد!^[۱۴]

نخستين پرواز فضايي انسان[ويرايش]

آغاز پرواز[ويرايش]

يوري گاگارين در ساعت شش و هفت دقيقه صبح روز چهارشنبه ۱۲ آوريل ۱۹۶۱ به وقت مسكو، از پايگاه فضايي بايكونور با فضاپيمايوستوك-۱ (نام و شماره سريال: Vostok 3KA-2) و با رمز پرواز «درخت سرو» به عنوان نخستين فضانورد جهان به مدار زمين پرواز كرد.^[۱۵]

متخصصان در مركز كنترل پرواز، بوسيله سه كانال راديويي و يك كانال تلويزيوني با گاگارين در مدار زمين ارتباط داشتند.^{[نيازمند منبع]}

نخستين جمله‌هايي كه گاگارين به زمين مخابره كرد اين بود: «پرواز به خوبي ادامه دارد، ديد خوبي دارم، من زمين را مي‌بينم، خيلي زيبا است».^[۱۶] مشهور است كه گاگارين در حال اوج گرفتن به مدار زمين، آهنگ يك سرود ميهن‌پرستانه روسي را زمزمه مي‌كرده.^[۱۷] اين سرود «مام ميهن مي‌شنود» نام دارد؛ شعر اين سرود اثر يوگني دولماتوسكي و آهنگ آن اثر دميتري شوستاكوويچ آهنگساز پرآوازه روسياست. ابيات اول اين آهنگ چنين هستند:^[۱۸]

در حالي كه گاگارين در مدار زمين پرواز مي‌كرد، درجه نظامي او به افتخار موفقيتش از ستواني به سرهنگي ارتقاء پيدا كرد.^{[نيازمند منبع]}

مدارگرد حامل يوري گاگارين پس از آنكه ۱۰۸ دقيقه با سرعت ۲۷٬۴۰۰ كيلومتر در ساعت، يكبار زمين را دور زد، اولين فضانورد جهان را به سلامت به زمين بازگرداند و بدينسان افتخاري بي‌نظير براي يوري گاگارين و كشورش، اتحاد جماهير شوروي سابق به ارمغان آورد. مداري كه يوري گاگارين سوار بر وستوك-۱ پيمود، مداري بيضي شكل بود كه حداقل ۱۶۹ و حداكثر ۳۱۵ كيلومتر از سطح متوسط زمين فاصله داشت و صفحه مدار با صفحه استواي زمين زاويه‌اي ۶۵ درجه‌اي مي‌ساخت تا فرود گاگارين را در خاك شوروي تضمين نمايد.^[۱۹]

مشكل در مرحله ترمز[ويرايش]

فضاپيماي وستوك-۱ پس از طي بخش بزرگي از مسير پرواز بر فراز قارهٔ آفريقا رسيد و سيستم ناوبري بطور خودكار ترمزهاي سوخت مايع را بكار انداختند. قرار بر اين بود كه حدود ۱۰ تا ۱۲ ثانيه پس از اتمام كار موتور ترمز، بخش سرويس‌دهي فضاپيما از كپسول فضايي گاگارين جدا و مرحله بازگشت به زمين آغاز گردد. اما به علت گير كردن كابل‌هاي اتصال دهنده اين دو بخش، بخش سرويس‌دهي در حالت نيمه متصل به كپسول حامل گاگارين باقي ماند. كپسول گاگارين در اين لحظه در حال ورود به جو زمين بود و اين مشكل باعث شد كه حول محور خود دچار دوران شديد و غيرقابل كنترل شود.^{[نيازمند منبع]}

يوري گاگارين خود در مورد اين حادثه مي‌گويد:^[۱۳]

«به محض اينكه كار موتور ترمز پايان يافت، فضاپيما تكان شديدي خورد و شروع كرد به چرخش با سرعت بالا دور محور خودش، سرعت چرخش حدود ۳۰ درجه در ثانيه بود. همه چيز مي‌چرخيد. اين رويداد بر فراز قاره آفريقا رخ داد، از پنجره يك لحظه قاره آفريقا، يك لحظه افق زمين و لحظه ديگر آسمان را مي‌ديدم. اصلاً وقت نداشتم خودم را در برابر نور شديد آفتاب محافظت كنم كه كور نشوم. پاهايم را به سمت پنجره پاييني بردم كه جلوي نور را بگيرد اما پنجره را نبستم چون مي‌خواستم موقعيت خودم را بدانم و ببينم اوضاع از چه قرار است.»

با ورود به لايه‌هاي ضخيم‌تر جو زمين، فضاپيما دچار دوران و تكان‌هاي شديدتري شد. با اين وجود، گاگارين اعتماد به نفس خود را از دست نداد و باور داشت كه هنوز فضاپيما شانس فرود عادي را از دست نداده:^[۱۳]

«من به كنترل زمين اطلاع دادم كه مرحله جداسازي بر اساس برنامه روي نداده. اما هنوز به نظرم موقعيت اضطراري نبود، و من روي صفحه كنترل كُد VN4 را به زمين مخابره كردم.» (معني كُد: همه چيز به خوبي پيش مي‌رود)

اين حالت حدود ده دقيقه ادامه داشت تا اينكه كابل‌ها در اثر حرارت شديد ناشي از ورود به جو زمين سوختند و بالاخره كپسول گاگارين در ساعت ۱۰:۳۵ دقيقه آزاد شد. گاگارين اعتقاد داشت كه در بدترين لحظات اين حادثه، شتابي در حدود ۱۰ جي (G-force) به او وارد مي‌شده‌است:^[۱۳]

«در يك لحظه، براي حدود ۲–۳ ثانيه، داده‌هاي روي صفحه كنترل محو شدند و جلوي چشمانم تيره شد. خودم را محكم گرفتم و تلاش كردم در برابر فشار مقاومت كنم، تا بالاخره همه چيز تقريباً به حالت عادي برگشت.»

فرود[ويرايش]

گاگارين پس از ۱۰۸ دقيقه پرواز و يك دور گردش كامل در مدار زمين، در ۲۶ كيلومتري جنوب غربي شهر انگلس در منطقه ساراتوف فرود آمد. اين نقطه از منطقه پيش‌بيني شده براي فرود فاصله زيادي داشت و كسي براي استقبال از او حاضر نبود. آنا آكيمووا تاتارووا، همسر جنگلبان محلي و نوه ۶ ساله‌اش اولين كساني بودند كه گاگارين را پس از فرود ديدند. يوري گاگارين ماجرا را اين‌گونه تعريف مي‌كند^{[نيازمند منبع]}:

«آنها وقتي مرا با لباس و كلاه فضايي و ********ر نجاتم ديدند، ترسيدند و عقب رفتند. من به آن‌ها گفتم نگران نباشيد من هم مثل شما شهروند شوروي هستم، همين الان از فضا برگشتم و دنبال تلفن مي‌گردم كه به مسكو زنگ بزنم.»

گاگارين پس از تماس تلفني با دفتر نيروي هوايي، پيامي به اين مضمون فرستاد: «پيامي براي نيروي هوايي، مأموريت با موفقيت انجام شد، در اين موقعيت (...) فرود آمدم، حالم خوب است، ضرب‌ديدگي و شكستگي هم ندارم. گاگارين».^{[نيازمند منبع]}

ستاره جهاني[ويرايش]

كاسترو و فضانورد شوروي يوري گاگارين

يوري گاگارين پس از بازگشت به زمين، بلافاصله تبديل به ستاره‌اي جهاني شد. او به كشورهاي گوناگون از جمله ايتاليا، چكسلواكي، بريتانيا، آلمان، مجارستان، فرانسه، بلغارستان،غنا، كوبا، مكزيك، برزيل، نروژ، هند، مصر، ليبريا، كانادا و ژاپن سفر كرد و مورد استقبال رسمي مقامات و هوادارانش قرار گرفت. او در بسياري از كشورها نشان‌هاي افتخار دريافت و از پيكره‌هايي كه به افتخارش برپا شده بود پرده‌برداري كرد. در روز ۱۴ ژوئيه ۱۹۶۱ در بريتانيا در ميهماني ناهاري به ميزباني ملكه اليزابت دوم و همسرش در كاخ باكينگهام شركت كرد،^[۲۰][۲۱] و پس از آن ميهمان نخستين اتحاديه كارگري جهان در منچستر بود. پس از حضور گاگارين در شهر پاريس، خياباني به نام وي در آن شهر نامگذاري شد.^[۲۲][۲۳]

ديدن يا نديدن خدا؟[ويرايش]

مدتي پس از پرواز فضايي گاگارين، شايعات دروغي خصوصاً در جوامع مذهبي و غربي به نقل از او پخش شد مبني بر اينگه گاگارين در فضاپيمايش گفته كه «من اين بالا خدايي نمي‌بينم». چنين عبارتي در هيچ‌جاي نوار مكالمات گاگارين در فضا وجود ندارد.^[۲۴]

در سال ۲۰۰۶ ميلادي، سرهنگ والنتين پتروف، يكي از دوستان نزديك گاگارين، طي مصاحبه‌اي بيان چنين عباراتي از سوي گاگارين را تكذيب كرد. وي منشأ شايعه را نقل قولي خارج از مضمون از سخنراني نيكيتا خروشچف در كميتهٔ مركزي حزب كمونيست اتحاد شورويدانست. خروشچف در اين سخنان ضمن حمله به باورهاي مذهبي، گفته بود كه «حتي گاگارين به فضا رفت و آنجا هم خدايي نديد». شايد برخي اين عبارات را به گاگارين نسبت داده بودند تا از محبوبيت گاگارين استفاده كرده و اثر تبليغات خود را بيشتر كنند.^[۲۵]

از طرف ديگر، با توجه به اينكه نفوذ كمونيسم در برخي از كشورهاي مذهبي يا غربي از ديد روحانيت يا دولت تهديد محسوب مي‌شده، اين احتمال هم وجود دارد كه اين شايعه را براي نفي و تيره‌نمايي كمونيسم و پيشرفت‌هاي تكنولوژيكي شوروي ساخته بوده‌باشند.^{[نيازمند منبع]}

پس از پرواز تا مرگ[ويرايش]

پلاك نشان دفن گاگارين در ديوار كرملين

در سال ۱۹۶۲، يوري گاگارين به سمت معاونت شوراي عالي اتحاد شوروي منصوب شد، اما پس از مدتي به مركز فضانوردي شوروي در «شهرك ستاره‌ها» بازگشت و به مدت ۷ سال در گروهي كار كرد كه هدفشان طراحي فضاپيماهايي با قابليت استفاده مجدد بود. وي پس از مدتي به سمت معاون مديريت شهرك ست